Ο Charles Freeman, για τριάντα και πλέον χρόνια, ταξιδεύει ανα τον κόσμο, στους τόπους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας. Συμμετέχοντας στις ανασκαφές που γίνονται στα πέριξ του Ελληνικού χώρου, γίνεται μάρτυρας και κοινωνός της εξέλιξης της αρχαιοελληνικής σκέψης, της ιστορίας και του πολιτισμού που έμελλε να αφήσει βαρύτατη σκιά στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Κινδυνεύω να χαρακτηριστώ υπερβολικός; Ηχεί ακραία στα αυτιά ορισμένων η παραπάνω διατύπωση; Ο Charles έχει διαφορετική άποψη. Έχοντας ασχοληθεί με το αντικείμενο, βεβαιώνει πως η εξέλιξη του αρχαιοελληνικού κόσμου, η κουλτούρα του και ο πολιτισμός του, έθεσε την βάση για την εξέλιξη του σύγχρονου Δυτικού κόσμου.
Οι λόγοι που δικαιώνουν την πεποίθηση του, πολλοί: η γέννηση της δημοκρατίας, που εδραίωσε την αίσθηση περί «κοινωνίας» μεταξύ των πολιτών (κοινωνία: εκ του κοινού, δλδ το μοίρασμα, η δράση των πολιτών για το καλό του συνόλου, όχι της ιδιοτέλειας ή του ατομικού συμφέροντος). Η γλώσσα: η δομή της οποίας ακόμη και σήμερα παραμένει συναρπαστική, η δε εξέλιξη της άπειρη – ένα εργαλείο που σήμερα έχει χαθεί από τα χέρια μας. Η φιλοσοφία, η ρητορική, οι τέχνες: η γέννηση της σκέψης, ο προβληματισμός για το πέρα από τον άνθρωπο – η ορμέμφυτη τάση για το ακατόρθωτο, με μέτρο πάντοτε τον άνθρωπο.
Ο συγγραφέας εξιστορεί τα γεγονότα από τον Ομηρικό κόσμο, μέχρι και τον 6ο μ.Χ. αιώνα. Εστιάζει στην δημιουργία του τότε κόσμου, στην ανάγκη για διεύρυνση του μέσω των αποικιών, στην παγίωση της πόλης – κράτους, στην γέννηση της δημοκρατίας, στην αγωνία των φιλοσόφων και των σοφιστών. Αναφέρεται στην για αιώνες σύγκρουση των Περσών με τους Έλληνες, αναδεικνύει το μεγαλείο του χρυσού Πέμπτου αιώνα και τιμά τους συγγραφείς της εποχής, που μέσω του θεάτρου καλλιεργούν την ψυχή του κοινού.
Γίνεται εκτενής αναφορά στην διανόηση της εποχής, που αγωνίζεται για την καλλιέργεια του ατόμου, μιας που ο άνθρωπος παραμένει ο καθρέπτης της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, εισάγεται η έννοια του «σοφιζεσθαι«, το να είναι δηλαδή κάποιος επινοητικός, οξύνους. Και υπέρτατος σκοπός, η γνώση αυτή να μοιράζεται, να κοινωνείται, για το κοινό καλό. Ο Αριστοτέλης προτιμούσε ένα κράτος στο οποίο όλοι οι πολίτες θα διέθεταν επαρκείς πόρους, αντί ένα πολίτευμα στο οποίο οι λίγοι θα κατείχαν τον πλούτο και οι υπόλοιποι θα ζούσαν φτωχοί.
Η μετάβαση του Ελληνικού κόσμου σε ένα άλλο επίπεδο γίνεται με τον Μέγα Αλέξανδρο, που φέρνει ένα βήμα παραπέρα την ελληνική σκέψη. Η διάδοση της στα πέρατα του κόσμου, συμβάλλει στην ωρίμανση της, αν και αρχίζει κάπως να αλλοιώνεται, καθώς προσμιγνύεται με άλλες κουλτούρες. Η γλώσσα όμως διεθνοποιείται και έτσι μεταβαίνουμε στην ελληνιστική εποχή. Έκτοτε, το ελληνικό πρότυπο ζωής διαχέεται ανα τον κόσμο, δείχνοντας τον δρόμο – δρόμοι που ακολουθούν και οι Ρωμαίοι.
Τα ανωτέρω στοιχεία, κατά τον συγγραφέα, συνιστούν τον κορμο πάνω στον οποίο «στήθηκε» η δυτική σκέψη και συνείδηση. Θεωρώ πως ο επίλογος του βιβλίου, αποτελεί τον καλύτερο τρόπο να κλείσουμε αυτήν την αναφορά:
«Το Ελληνικό επίτευγμα είναι, συνεπώς, όντως αξιοθαύμστο και μπορεί κανείς να το χειροκροτήσει άνετα, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να αποκρύψει εκείνα τα στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας τα οποία δεν είναι αποδεκτά από το δυτικό κόσμο στις αρχές του 21ου αιώνα. Μπορεί κανείς να πανηγυρίσει όχι απλώς για το επίτευγμα αυτό καθαυτό, αλλά, κυρίως, για το γεγονός οτι ίσως έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο, ύστερα από τις ιδεολογικές ακρότητες που υιοθετήθηκαν παλαιότερα από λαύρους υπέρμαχους και επιτιμητές, να είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε τους Έλληνες αντικειμενικά και ώριμα και να κατανοήσουμε πόσο μεγάλη είναι η συνειφορά τους στη θεμελίωση του δυτικού κόσμου».
Πρώτη δημοσίευση: BOOKLOVER’S BLOG / Books.gr by Eleftheroudakis
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου